Tuesday, May 18, 2010

ဆရာေဇာ္ (သို့မဟုတ္) ဓါးသံလွ်က္နဲ့ပန္း

ဆရာေဇာ္ (သို့မဟုတ္) ဓါးသံလွ်က္နဲ့ပန္း

Your browser may not support display of this image.

“ အႏုပညာသမားသည္ သူ႔သဘာ၀အရ “ ရွင္းလင္းဖြင့္ဆိုသူ ” မဟုတ္ပါ။ “ ဖန္တီးသူ ” သာျဖစ္ရပါမည္။ ” ဟု အႏုပညာသေဘာတရားသစ္မ်ားကို ကိုယ္တိုင္ေတြးေတာႀကံဆသူ၊ ႏိုင္ငံရပ္ျခားရွိ စာေပသေဘာတရား၊ သီအို ရီစသည္တို႔ကို ျမန္မာစာဖတ္ပရိသတ္မ်ား ခံစားသိႏိုင္ေအာင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက ေရးသားျပဳစုေနခဲ့သူ စာေရးဆရာ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ သည္ ေမလ ၁၈ ရက္ ၂၀၁၀ တြင္ အသက္ ၇၃ ႏွစ္ျပည့္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။

၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ျမန္မာစာအဓိကျဖင့္ မဟာ၀ိဇၨာဘြဲ႔ရခဲ့ၿပီး ရန္ကုန္စီးပြားေရးတကၠသိုလ္ တြင္ လက္ေထာက္ကထိကအျဖစ္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ အမည္အျပင္ ေမာ္ေဇာ္၊ ေဇာ္ရဲ ေအာင္၊ ေဇာ္ျမင့္သက္၊ ေဇာ္သလႅာ၊ အမည္မ်ားျဖင့္လည္း မဂၢဇင္းအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ေဆာင္းပါး၊ ၀တၳဳတို၊ အက္ေဆးမ်ားကို ေရးသားလ်က္ရွိသည္။

သူ၏ အသြင္းဆန္းၿပီး စူးရွေသာ စာေပေ၀ဖန္ေရးသေဘာတရားအျမင္မ်ားေၾကာင့္ စာေပအႏုပညာေလာက တြင္ ထင္ရွားလာၿပီး ေမာ္ဒန္၊ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္သေဘာတရားမ်ား က်ယ္ျပန္႔လာသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။

အႏုပညာသည္ အႏုပညာအတြက္ သက္သက္ဆိုတဲ့၀ါဒ ဒီေန႔ျမန္မာျပည္မွာမရွိဘူး။ အဲ့ဒီ၀ါဒဟာ ကမၻာမွာလည္း ေခတ္ကုန္သြားၿပီ။ ေမာ္ဒန္သမားမ်ားသည္ အမွန္တရားဘက္မွ ရပ္ၾကပါသည္ဟု ဆိုသူျဖစ္သည္။ “ က်ေနာ္တို႔ ၏ ေမာ္ဒန္ ႏွင့္ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္သမားမ်ားသည္ ၀ါဒတစ္ခု၊ အေတြးအေခၚစနစ္တစ္ခု၏ လက္ေအာက္ခံမဟုတ္ပါ။ ဘယ္၀ါဒကိုမွ က်ေနာ္တို႔ ဦးထိပ္ရြက္မပန္ဆင္ပါ။ ” ဟု သူ၏ စာေပ၀ါဒသေဘာထားအျမင္ကို ေဖာ္ျပရဲသူျဖစ္ သည္။

ျမန္မာေမာ္ဒန္စာေပ၏ ေရေသာက္ျမစ္သည္ လူငယ္ထု၏ ေ၀ဒနာျပည့္လွ်မ္းေသာႏွလံုးသားမ်ား ” ျဖစ္သည္။ ျမန္မာေမာ္ဒန္သည္ ျမန္မာ့ေရေျမတြင္ ျမန္မာ့ခံစားမႈ၊ ျမန္မာ့ေ၀ဒနာကို ျမန္မာ့အႏုပညာသမားမ်ားမွ ေရးဖြဲ႔ၾက ေသာ အႏုပညာျဖစ္သည္။ “ ျမန္မာ့ခံစားမႈ ” ၊ “ ျမန္မာ့ေ၀ဒနာ ” ဟု ဖြင့္ဆိုျပသည္။ ေမာ္ဒန္၊ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ကို က် ေနာ္တို႔ ျမန္မာလူငယ္မ်ားက လြတ္လပ္စြာ ထူေထာင္ေနၾကျခင္းသာျဖစ္သည္။ က်ေနာ္တို႔၏ သီးျခားလကၡဏာ မွာ လူတစ္ေယာက္ခံစားရေသာ ခံစားမႈသာမက ျမန္မာလူငယ္တစ္ေယာက္ခံစားရေသာ ခံစားမႈအာ႐ံုမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ေရးဖြဲ႔ဖန္တီးျခင္းသည္ အႏွစ္သာရျဖစ္သည္ဟု သူ၏စာေပအျမင္ကို ရဲရဲ၀င့္၀င့္ ေတြးေခၚတင္ျပ ႏိုင္သူျဖစ္သည္။ ဆရာက “ ၁၉၇၀ ေနာက္ပိုင္း လူငယ္မ်ားေရးသားေသာ ကဗ်ာ၊ ၀တၳဳေတြကို အာ႐ံုစိုက္ေလ့ လာခံစားၾကည့္တဲ့အခါ လူငယ္ေတြမွာ လူႀကီးေတြ ထင္ထားတာထက္ ေ၀ဒနာေတြ ပိုမ်ားေနတာေတြ႔ရတယ္ ” ဟု ေျပာခဲ့သည္။

စာေရးဆရာ အႏုပညာသမားက တစ္စံုတစ္ခုေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ သူ႔တြင္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ခံစားမႈကို ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ရန္အတြက္ ဖန္တီးေရးသားလိုက္ေသာ ခံစားမႈကို ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ရန္အတြက္ ဖန္တီး ေရးသားလိုက္ေသာစာကို “ စာေပ (သို႕) စာေပအႏုပညာပစၥည္း (Literature Art) ” ဟုေခၚဆိုရပါမည္ဟု အဓိ ပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ အသစ္ကို ဖြင့္ဆိုျပသည္။ သူ၏ “ ၀တၳဳအေၾကာင္းစာေပါင္းစာတမ္း ” တြင္ “ အႏုပညာသမား တစ္ေယာက္အဖို႔ အေရးႀကီးဆံုးက သူ႔ရင္ထဲျဖစ္ေပၚလာေသာ ခံစားမႈကို သူေရးခ်င္ေသာအခါ ေရးခ်င္သလို ေရးခ်လိုက္ဖို႔ပင္ျဖစ္သည္ ” ဟု သူ၏ အႏုပညာခံယူခ်က္ကို ေဖာ္ျပထားသည္။

ယေန႔ျမန္မာစာေပေလာကတြင္ အျငင္းပြားဖြယ္၊ နားလည္ရခက္ေနေသာ ေမာ္ဒန္၊ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ စာေပသေဘာတ ရားသီအိုရီအျမင္မ်ား ႏွင့္ပတ္သတ္၍ သူ၏ “ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ဖတ္စာ ” တြင္ အေတာ္အတန္ဖြင့္ဆိုရွင္းျပထား သည္။ ႏိုင္ငံရပ္ျခားရွိ စာေပသေဘာတရားမ်ားႏွင့္လည္း ထိစပ္ခံစားနားလည္သေဘာေပါက္ေအာင္ ဖြင့္ဆိုရွင္း ျပႏိုင္သူျဖစ္သည္။

ေမာ္ဒန္ မွ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ေျပာင္းလဲလာသည္ႏွင့္ပတ္သတ္၍ ဆရာက အႏုပညာျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈကိစၥသည္ သူ ငယ္တန္းေအာင္မွ ပထမတန္းတတ္ရမည္ဆိုေသာ ကိစၥႏွင့္ မတူေၾကာင္းႏွင့္ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္၏ေလာကအျမင္သည္ “ ရွိမႈ ” (Modes of Being) ေပၚတြင္ မူတည္ေၾကာင္း ယံုၾကည္သူျဖစ္သည္။

ေမာ္ဒန္ေတြ၊ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ေတြသည္ တိုင္းတစ္ပါးမွ သြင္းလာေသာေမွာင္ခိုပစၥည္းျဖစ္သည္ဆိုေသာသူမ်ားရွိ၏။ ေမာ္ဒန္၊ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္အယူအဆမ်ားကို က်ေနာ္တို႔ တင္သြင္းယူေဆာင္လာျခင္းမဟုတ္။ ကမၻာေပၚမွာ ေျပာင္းလဲ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ေခတ္တစ္ေခတ္တစ္ခုအတြင္း “ အခ်ိန္ခရီးသည္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ က်ေနာ္တို႔က တိုး၀င္ေရာက္ ရွိသြားျခင္းသာျဖစ္သည္။ က်ေနာ္တို႔က ယူေဆာင္မလာ၊ သူတို႔ရွိရာသို႔ က်ေနာ္တို႔ေရာက္ရွိသြားျခင္းျဖစ္၏ ” ဟု သံုးသပ္ခဲ့သည္။

ယင္းအျမင္ႏွင့္ပတ္သတ္၍ ေျပာၾကားရာတြင္ “ က်ေနာ္က ၁၉၉၅-၉၆ မွာ သရဖူမဂၢဇင္းမွာ ေမာ္ဒန္အေၾကာင္း စေရးခဲ့တယ္။ အဲ့ဒါကို တင္းသြင္းတယ္ထင္လို႔ ေျပာဆိုစြပ္စြဲၾကရင္ေတာ့ က်ေနာ္မျငင္းပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဓါတ္ ေျမၾသဇာေတြ တင္သြင္းသလိုေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ရွိၿပီးသား မြန္းၾကပ္မႈ၊ ပိတ္ေလွာင္မႈ၊ ခ်ဳပ္ ကိုင္မႈေတြေၾကာင့္သာ ေမာ္ဒန္၊ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္က ပိုၿပီး အသက္၀င္လာတာပါဗ်ာ ” ဟုဆိုသည္။

လူငယ္ေတြကို အားေပးရန္လိုလားေသာဆရာသည္ ယခုေသာ္လည္း လူငယ္မ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ သူ၏အျမင္ကို ေျပာၾကားရာတြင္ “ က်ေနာ္လူငယ္ေတြကို ယံုတယ္၊ သူတို႔ေတြမွာ မွားတယ္ဆိုတာသိပ္မရွိၾကဘူး။ သမိုင္းအ ေကြ႔ေတြဟာ လူငယ္ေတြဟာ မွန္တဲ့ဘက္ကရပ္တည္တာမ်ားတယ္။ က်ေနာ္က ေက်ာင္းဆရာဆိုေတာ့ လူငယ္ ေတြနဲ႔ အေနနီးတာလည္းပါမယ္။ လူငယ္ေတြကို အခင္းအက်င္းေတြ၊ လမ္းေၾကာင္းေတြ ေဖာက္ေပးရမယ္၊ အဲ့ဒါ ေတြဟာ လူႀကီးေတြရဲ႕တာ၀န္ပဲဗ်။

Your browser may not support display of this image.

က်ေနာ္တို႔အေခၚ ကိုရဲ (သို႔) ဆရာသစၥာနီ ႏွင့္ ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္

သီခ်င္းဆိုခ်င္သူေတြဆိုပါေစ၊ စာေရးခ်င္သူေတြေရးပါေစ၊ က ခ်င္သူေတြ က ပါေစ၊ ဆိုတာ မွားရင္မွားမယ္။ ေရးတာ အမွားပါရင္ပါမယ္။ က တာ ေကာင္းခ်င္မွေကာင္းမယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕ အမွားေတြဟာ ေလာကႀကီး အေမွာင္က်သြားမယ္။ ဒုကၡေရာက္သြားလိမ့္မယ္မဟုတ္ဘူး။ လူငယ္ေတြဟာ မဟုတ္တာေတာ့ လုပ္မွာမဟုတ္ ဘူးလို႔ က်ေနာ္ယံုၾကည္ပါတယ္ ” လို႔ ဆိုသည္။

ပို႔စ္ေမာ္ဒန္တို႔၏ ေလာကအတြင္းက အစစ္အမွန္တို႔မ်ားျပား႐ွဳပ္ေထြးေနေသာေၾကာင့္ သူတို႔ေလာကသည္လည္း ေျမာက္ျမား႐ွဳပ္ေထြးေနပါတယ္။ ဆရာက “ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ေလာကကေတာ့ ႐ွဳပ္ေထြးေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္ တို႔ဆီမွာက ရွင္းေနပါတယ္။ အဲ့ဒီေလာက္မ႐ွဳပ္ပါဘူး။ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္သေဘာတရားသီအိုရီကသာ ႐ွဳပ္ေနတာပါ။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ပစၥဳပၸန္ေကာ၊ အနာဂါတ္ေကာ၊ အင္မတန္မွ ရွင္းေနပါတယ္ ” ဟု ဆိုခဲ့သည္။

ေမာ္ဒန္၊ အထူးသျဖင့္ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္သမားသည္ ဘာသာစကား၏ မျပည့္စံုမႈ၊ အားနည္းမႈကို သိျမင္လာၾကသည္။ သူတို႔ အဓိကေလာကအျမင္ႏွစ္ခုအျဖစ္ ရွိမႈမေသခ်ာျခင္း (Ontological Uncertainty) ႏွင့္ ဗဟိုခ်က္မဲ့ျခင္း (Theme of Absent Center / Decentred) ဟု ဆရာကဆိုသည္။ ေမာ္ဒန္၊ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္သမားမ်ားသည္ သူတို႔ ယံုၾကည္မႈေလ်ာ့ပါးေနေသာ ဘာသာစကား Medium ျဖင့္ေလာကကို သူတို႔ျမင္သည့္အတိုင္းေရးဖြဲ႔ၾကသည္။ အစဥ္အလာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ၊ ႏွဳန္းစံေတြ၊ လိုက္နာရမည့္ဥပေဒသေတြ စတာေတြကို စြန္႔ပစ္လိုက္ၾက သည္။

ပို႔စ္ေမာ္ဒန္အျမင္ကိုလက္ခံရျခင္းႏွင့္ပတ္သတ္၍ ဆရာက “ က်ေနာ္က ဗဟိုခ်က္(Center) ဆိုေသာ ဖိႏွိပ္တဲ့သ ေဘာ၊ ႏွိပ္ကြပ္တယ္ဆိုတဲ့သေဘာကို ေတြ႔ေနရေတာ့ ဒီ ဗဟိုခ်က္သေဘာထားကို မႏွစ္သက္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီ ဗဟိုခ်က္မဲ့ျခင္း(Decentred) သေဘာဟာ ငါတို႔အေျခအေနနဲ႔လိုက္မယ္ထင္လို႔ ဒီပို႔စ္ေမာ္ဒန္သေဘာထားကို တင္သြင္းခဲ့တာပါဘဲ ” လို႔ ဆိုပါတယ္။

လူသတ္မႈအတြက္ထားရွိေသာပုဒ္မသည္ (၃၀၂) ျဖစ္သည္ဆိုပါလွ်င္ အေတြးအေခၚသတ္မႈအတြက္ပုဒ္မသည္ သံုးကုေဋႏွစ္ျဖစ္ႏိုင္စရာအေၾကာင္းရွိ၏။ သူတို႔ ဘယ္သြားေနၾကသည္လဲ ……. ” ဟု “ ႏိုင္တဲ့သူအကုန္ယူသြား သည္ (The winner takes it all) ” ဆိုသည့္ ဆရာေဇာ္ ၏၀တၳဳတိုထဲတြင္ ဆိုထားသည္။

က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာစာေပ၊ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ၀တၳဳတိုသည္ ေမာ္ဒန္ မွ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္သို႔ လ်င္ျမန္ေသာ အရွိန္အ ဟုန္ျဖင့္ ဦးတည္ေရြ႕လ်ားေနသည္ဟု က်ေနာ္ယံုၾကည္ပါသည္။ ထိုသို႔ဆိုလိုက္သျဖင့္ စာေပေလာကတြင္ ေ၀ ဖန္မႈမ်ားရွိခဲ့ရာ ဆရာက “ အႏုပညာျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈကိစၥသည္ သူငယ္တန္းေအာင္မွ ပထမတန္းတက္ရမည္ ဆိုေသာ ကိစၥ ႏွင့္ မတူပါ ” ဟု ေခ်ပသည္။

ဆရာက “ ယခုအခါ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ခံေနရတဲ့လူေတြဘက္က လူေတြဘက္ကတစ္ခုခုလုပ္ဖို႔ လိုေနလို႔ ပို႔စ္ မက္စ္၀ါဒ(Post Marxism) ကို ပံုေဖာ္ေနပါတယ္။ မက္စ္၀ါဒအျမင္မ်ားျဖင့္ ေလ့လာေသာစာေပမ်ားကို ျပန္လည္ စိတ္၀င္စားတာ၊ ေလ့လာတာကို ဆိုတာပါ။ အေရးႀကီးတာက ခံေနရတဲ့သူေတြအတြက္ စာေပဘက္က တစ္ခုခု လုပ္ေပးဖို႔ ရည္ရြယ္ပါတယ္ ” ဟု ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။

ေရးသားသူ။ ဏီဆက္



ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္အေၾကာင္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္ ( ကိုယ္တိုင္ေရးသည္ )

၁၉၃၇ ခုႏွစ္ ေမလ (၁၈) ရက္၊ ၁၂၉၉ ခုႏွစ္ နယုန္လဆန္း (၁၀) ရက္၊ (အဂၤါေန႔) ညေန ၃း၀၀ နာရီတြင္ ဖြား ျမင္သည္။ ဖြားရာဇာတိခ်က္ျမွဳပ္သည္ မံုရြာခ႐ိုင္၊ ဆားလင္းႀကီးၿမိဳ႕ျဖစ္၏။ အဖဦးဘသက္၊ အမိေဒၚတု တို႔၏ တစ္ဦးတည္းေသာသားျဖစ္၏။ စစ္ႀကီးအၿပီးတြင္ မံုရြာၿမိဳ႕ ဗုဒၶဘာသာေက်ာင္း (ယခု အ.ထ.က-၁) တြင္ ပညာ သင္ၾကားခဲ့သည္။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္တြင္ ဆယ္တန္းေအာင္၍ မႏၲေလးတကၠသိုလ္သို႔ တက္ခဲ့သည္။ ရန္ကုန္တကၠ သိုလ္သို႔ေျပာင္းေရႊ႕၍ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ ၀ိဇၨာျမန္မာစာဂုဏ္ထူးဘြဲ႔ရခဲ့သည္။ မဟာ၀ိဇၨာဘြဲ႔ယူက်မ္းေခါင္းစဥ္မွာ “ေဇာ္ဂ်ီ၏ ေဗဒါလမ္းကဗ်ာအပုဒ္ (၄၀) ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ပံုေလ့လာခ်က္” ျဖစ္၏။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ျမန္မာစာဌာနသို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့၍ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ စြန္႔ခြာခဲ့ရသည္။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္မွစ၍ စာတိုေပစက ေလးမ်ား ေရးခဲ့သည္။ ယေန႔အထိ အေပ်ာ္ဖတ္၀တၳဳလံုးခ်င္း အုပ္ (၄၀) ခန္႔ေရးခဲ့သည္။ စာေပသေဘာတရား ႏွင့္ စာေပေ၀ဖန္ေရးစာအုပ္ (၂၁) အုပ္ ေရးခဲ့သည္။ စာေပေဆာင္းပါးမ်ားလည္း ယေန႔အထိ ေရးဆဲျဖစ္သည္။

ငယ္စဥ္က အေတာ္ေတေတေပေပ ေနခဲ့သည္။ ဘ၀တြင္ အမွန္မျဖစ္စေလာက္ႏွင့္ အမွားေတြ အမ်ားႀကီးလုပ္ ခဲ့သည္။ ယခုအခါတြင္ လိမၼာဖို႔ ႀကိဳးစားရင္း စာအမွန္မ်ား ေရးသားေနဆဲျဖစ္သည္။

x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x

ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္အေၾကာင္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္ ( ကိုယ္တိုင္ေရးသည္ ) ” မွာ သံုးပြင့္ညီညာစာေပ မွ ထုတ္ေ၀ခဲ့ ေသာ ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ ၏ “ မိုးပိေတာက္စကားေျပမ်ားလက္ေရြးစင္၀တၳဳတိုစု ” စာအုပ္မွ ျပန္လည္ ကူးယူ ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။

No comments:

Post a Comment